Mantan Perdana Menteri Tun Dr Mahathir Mohamad nampaknya tersepit dengan apa yang didedahkan melalui Suruhanjaya Siasatan Diraja (RCI) berkaitan pemberian taraf kerakyatan kepada 200,000 pendatang asing di Sabah ketika beliau menjadi PM.
Seolah-olah sebagai usaha untuk menegak benang basah, Dr Mahathir mencadangkan agar ditubuh RCI bagi menyiasat isu pemberian taraf kerakyatan kepada sejuta 'pendatang asing' di Persekutuan Tanah Melayu sebelum Malaya mencapai kemerdekaan.
Nampaknya Dr Mahathir, seorang pemimpin yang dikatakan bijak dan berwawasan, terbukti salah apabila dia membandingkan kedua-dua isu yang amat jauh berbeza itu.
Dr Mahathir lupa atau sengaja buat-buat lupa bahawa UMNO dan PERIKATAN (UMNO, MCA dan MIC) sepakat mengenai isu kerakyatan atau kewarganegaraan untuk membolehkan pihak Inggeris memberi kemerdekaan kepada Tanah Melayu. PM pertama almarhum Tunku Abdul Rahman Putra Al-Haj tidak boleh sama sekali dipersalahkan.
Apakah Dr Mahathir tidak tahu bahawa Tunku melaksanakan syor-syor yang terkandung dalam laporan Suruhanjaya Reid yang kemudiannya dimasukkan dalam Bahagian 3 Perlembagaan Persekutuan.
Saya percaya Dr Mahathir sedar yang PERIKATAN turut menghantar memorandum yang dipersetujui oleh Majlis Kebangsaan Perikatan (Alliance National Council) kepada Suruhanjaya Reid termasuk mengenai kelayakan untuk menjadi rakyat atau warganegara, iaitu melalui perjalanan undang-undang, melalui jalan pendaftaran atau dengan jalan memohon bagi mereka yang ada pada tarikh pengisytiharan kemerdekaan patut diterima menjadi warganegara.
Penubuhan Suruhanjaya Reid dituntut oleh PERIKATAN dan direstui oleh Kerajaan British dan Raja-Raja Melayu. Ia adalah sebuah suruhanjaya bebas yang dilantik pada bulan Mac, 1956 dengan keahliannya terdiri daripada Lord Reid, seorang hakim British selaku pengerusi, Sir Ivor Jennings (United Kingdom), Sir William MacKell (Australia), B. Malik (India) dan Abdul Hamid (seorang hakim dari Pakistan).
Antara tugas utama suruhanjaya itu ialah memeriksa susunan Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu yang ada dan mengambil timbangan atas kedudukan dan kedaulatan Raja-Raja Melayu dan membuat syor-syor bagi suatu corak Perlembagaan Persekutuan dan soal kerakyatan (rupa bangsa bagi seluruh Persekutuan).
Pada 28 Mac 1957, UMNO telah mengadakan Persidangan Agung Tergempar untuk mengkaji dan menghalusi Syor Perlembagaan Persekutuan yang dibuat oleh Suruhanjaya Reid.
Almarhum Tunku memaklumkan para perwakilan bahawa garis-garis dan perkara-perkara besar yang telah disetujui oleh ketiga-tiga pertubuhan politik yang membentuk PERIKATAN (UMNO, MCA dan MIC), iaitu soal Agama Rasmi Persekutuan, Bahasa, Kerakyatan, Hak-hak Istimewa Orang Melayu dan Takhta Kerajaan PersekutuanTanah Melayu (Malaya).
Mengenai Suruhanjaya Reid, almarhum Tunku berkata: "Penyata Reid ini adalah satu Penyata yang telah digubal oleh sebuah Suruhanjaya di dalam makna bebas yang sepenuhnya. Suruhanjaya ini telah menimbangkan dengan sama rata dan dengan tidak berat sebelah. Di dalam pada itu, Suruhanjaya ini telah memberikan pertimbangan yang berat kepada orang-orang Melayu sebagai tuan punya negeri ini. Kalau ada apa-apa kekurangan di dalam Penyata dan Syor Perlembagaan itu, terpulanglah kepada kita untuk membetulkan mana-mana perkara yang patut dibetulkan. Di dalam Syor Perlembagaan itu ada beberapa perkara yang mustahak diperbaiki supaya orang Melayu tidak hilang haknya dan lain-lain tidak teraniaya".
Almarhum Tunku amat teliti dan jauh sekali bersikap "ikut cakap saya" kerana dia memberi peluang kepada semua pihak memberi pandangan dan syor-syor yang bukan sahaja melindungi hak dan kepentingan orang Melayu tetapi menjamin yang rakyat atau bakal rakyat bukan Melayu tidak teraniaya.
Syor Suruhanjaya Reid mengenai kerakyatan atau kewarganegaraan diterima oleh PERIKATAN dan Raja-Raja Melayu dan ia dimasukkan dalam Perlembagaan Persekutuan, iaitu Bahagian 3 KEWARGANEGARAAN - antara lain kewarganegaraan dengan cara kuatkuasa undang-undang, dengan cara pendaftaran (isteri dan anak warganegara) dan dengan cara pendaftaran (orang-orang yang lahir di Persekutuan sebelum hari Merdeka.
Oleh itu, apa yang dilakukan oleh almarhum Tunku dan pentadbirannya adalah selari dengan undang-undang dan tidak boleh disamakan dengan apa yang dilakukan di Sabah semasa pentadbiran Dr Mahathir.
Cadangan Dr Mahathir agar ditubuhkan sebuah Suruhanjaya Siasatan Diraja bagi menyiasat isu pemberian taraf kerakyatan kepada sejuta 'pendatang asing' (lebih tepat pemastautin) di Tanah Melayu sebelum Malaya merdeka bukan sahaja aneh tetapi seolah-olah untuk melepaskan tanggungjawabnya atas pemberian kerakyatan kepada pendatang asing dari Filipina dan Indonesia di Sabah.
Satu demi satu 'pekung' didedahkan apabila mereka yang terlibat dalam 'operasi' di Sabah itu, termasuk beberapa orang pegawai Imigresen yang pernah ditahan di bawah ISA, memberi keterangan kepada RCI berkenaan. Mungkin pihak RCI perlu memanggil Dr Mahathir untuk memberi keterangannya pula.
